سوالات متداول
در این بخش می توانید سوالات متداولی که توسط مشتریان و مخاطبان درباره گرده گل و انواع آن پرسیده می شود را مشاهده نمائید.
مشاهده این پرسش و پاسخ ها موجب پاسخگویی به سوالات شما عزیزان خواهد شد.
پیشنهاد می کنیم همه این سوال و جواب را مطالعه فرمائید. و اگر سوالی داشتید می توانید در انتهای همین صفحه آن را مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت آنرا پاسخ دهند.
سوالات متداول درباره گرده گل
گرده گل در واقع سلول جنسی نر در گیاهان گل دار است که در کیسه های بساک گل تولید شده و ببه عنوان اندام نرینه در گیاهان نقش تولید مثلی دارد مصریان باستان گرده گل را غبار حیات توصیف کرده اند و تا ابتدای قرن ۱۸ توصیف و نقش مشخصی از گرده گل در منابع ارائه نشده است. دانه گرده ممکن است به اشکال مختلف کروی، تخم مرغی، چهار وجهی و رشته ای و رنگ های سفید، زرد، قهوه ای، سبز، قرمز و سیاه باشد. قطر دانه های گرده از ۲.۵ تا ۲۵۰ میکرومتر متغیر است. زنبورعسل در حین ملاقات با گل ها، این دانه های گرده را جمع آوری و با خودر به کندو حمل میکند. این گرده ها در واقع مهم ترین منبع پروتئینی جیره غذایی زنبور عسل محسوب میشوند. در حالی که عسل تنها بیشتر به لحاظ کربوهیدرات ها و منبع انرژی زنبورعسل مطرح است، گرده گل، طیف وسیعی از مواد ضروری کلنی اعم از پروتئین ها، چربی، آمینواسدها، کربوهیدرات ها، ویتامین ها و ... را تأمین مینماید.
زنبورعسل دو منبع غذایی مهم برای تأمین مواد ضروری بدن دارد شهد و گرده گل شهد که در نهایت با فرآوری زنبورعسل در کندو به عسل تبدیل میشود، به عنوان یک منبع کربوهیدراتی غنی در تأمین انرژی زنبورعسل اهمیت بسزایی دارد. این در حالی است که سایر مواد و ریزمغذی های ضروری کلنی زنبورعسل جهت رد و نمو از گرده گل تأمین میشود. زنبورهای کارگر پرستار بیشترین مصرف گرده گل را دارند که البته منجر به تولید ژل رویال توسط آنان میشود تا برای تغذیه نوزادان و ملکه مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این مصرف مخلوطی از عسل و گرده منجر به رشد و نمو زنبورهای کارگر میشود. کلنی زنبور عسل بدون گرده قادر به ادامه حیات نخواهد بود چرا که فعالیت های مهم داخل کندو اعم از پرورش نوزادان، تولید ژل رویال و تخم ریزی ملکه بدون گرده گل کاملا مختل خواهد شد.
نان زیبورعسل همان گرده ی تخمیر شده است. زنبورعسل بعد از جمع آوری ذرات گرده از روی گل ها، آن را به کمک سبد گرده به کندو منتقل و داخل حجره های شش ضلعی تخلیه میکند. این گرده ها با رطوبت ۲۰ تا ۳۰ درصدی مستعد فساد میکروبی هستند. زنبورعسل با اضافه کردن مقادیری شهد و مواد بزاقی که حاوی باکتری های تخمیر کننده است و به کمک سر، گرده ها را در داخل حجره های شش ضلعی فشرده میکند تا یک محیط بی هوازی به بهینه برای رشد و فعالیت باکتری های تخمیر کننده ایجاد شود. سپس سطح این گرده ها را با یک لایه عسل پوشانده و برای چند روز به حال خود رها میکند تا باکتری هایی تخمیر کننده _ که جزء باتری های پروبیوتیک مفید لاکتوباسیلوس محسوب میشوند_ فعالیت خود را آغاز کنند. در اثر فعالیت این باکتری ها، گرده های گل تخمیر شده و دیواره ضخیم و محکم آن ها هضم میشود. در عین حال ارزش تغذیه ای آن نیز برای زنبورعسل افزایش مییابد. در این شرایط نان زنبور عسل تولید میشود. نان زنبور عسل به دلیل حضور باکتری های پروبیوتیک مفید علاوه بر بالا بردن ارزش تغذیه ای، از رشد سایر باکتری ها و قارچ ها و در نتیجه فاسد شدن گرده گل جلوگیری میکند.
گرده گل یکی از غنی ترین و مقوی ترین مواد غذایی است که علاوه بر نقش بسیار مهمیکه در تغذیه زنبورعسل دارد. در سبد غذایی انسان نیز از اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار است؛ چنان که در منابع علمیمعتبر از آن به عنوان غذای کامل نام برده میشود. مهم ترین ترکیبات گرده گل را پروتئین [متوسط ۲۳ درصد] کربو هیدارت ها قابل هضم [۳۰ درصد] قندها [۲۶ درصد] چربی [درحدود ۵ درصد] عناصر معدنی [۱.۶ درصد] و ترکیبات فنولی [در حدود ۲ درصد] تشکیل میدهند. علاوه بر این بعضی ویتامین ها خصوصا ویتامین های گروه B، آنزیم ها، آمینواسیدها و سایر ریزمغذی های ضروری بدن نیز در مقادیر کمتر در گرده گل شناسایی شده است.
میزان پروتئین خام، کربوهیدرات، ویتامین ها [خصوصا ریبوفلاوین و نیاسین] و مواد معدنی [آهن، پتاسیم و کلسیم] در اغلب گرده ها از گوشت گوساله و لوبیا بالاتر است. در یک بررسی میزان ارزش غذایی یک پوند [۴۵۰ گرم] منابع پروتئینی مختلف با گرده گل مورد آزمایش قرار گرفت [جدول شماره ۱۰]. با بررسی فوق مشخص شد که گرده گل میتواند به عنوان یک منیع پروتئینی بسیار غنی که سرشار از سایر ریز مغذی های ضروری بدن نیز هست مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین افراد گیاه خوار و کسانی که با مصرف گوشت مشکل دارند میتوانند برای تأمین سهمیاز منابع پروتئینی و چربی مورد نیاز بدن خود، از گرده گل استفاده نمایند. علاوه بر این با توجه به میزان انرژی دریافتی کمتر در مقایسه با گوشت، میتواند به عنوان یک فرآورده گیاهی سالم و طبیعی در برنامه های کاهش وزن استفاده شود.
گرده گل حاوی مقادیر زیادی ویتامین های محلول در آب از جمله ویتامین های گروه B و C و همچنین سرشار از انواع ویتامین های محلول در چربی همچون D، A و E است. البته میزان ویتامین ها در انواع گرده متفاوت است. از مهم ترین ویتامین های موجود در گرده گل میتوان به تیامن، ریبوفلاوین، نیکوتینیک اسید، پیریدوکسین، پانتوتنیک اسید، بیوتین، اسید فولیک، ویتامین B12 و ویتامین C اشاره کرد. با مصرف روزانه ۵۰ گرم گرده گل تمامیویتامین های ضروری بدن به جز پیریدوکسین و پانتوتنیک اسید تأمین میشود. در نتیجه میتوان نتیجه گرفت که گرده گل علاوه بر یک ترکیب غنی از پروتئین ها و چربی به لحاظ ویتامین های ضروری بدن نیز بسیار ارزشمند است. پس این ادعا که گرده گل یک غذای کامل است واقعا بیراهه و اغراق نیست.
دانه های گرده از نظر رنگ تنوع زیادی دارند و بسته به میزان رنگ دانه های طبیعی موجودر در گونه های گیاهی مختلف، رنگ آن متفاوت است. برای مثال در گیاه گل ماهودر و سریش، قرمز رنگ، در اسپرس زرد، در بادام قهوه ای متمایل به زیتونی، در شکرتیغال سفید و در خشخاش طناز آبی تیره تا سیاه رنگ است. حضور و غلظت رنگدانه های گیاهی همچون کاتنوئیدها، کلروفیل ها، گزانتوفیل ها و آنتوسیانین ها مسئول رنگ های جذاب و متنوع گرده گل هستند. بر اساس نوع رنگ گرده های گل میتوان منشأ گیاهی و تا حدی کیفیت گرده گل را تعیین کرد.
طبیعی است که گرده های گل تولید شده از گیاهان مختلف، ارزش تغذیه ای یکسانی برای انسان ندارند. یکی از معیارهای مهم در بررسی کیفیت گرده میزان پروتئین کل آن است. گرده های گل تولید شده از گیاهان حشره دوست همچون سیب و گیلاس و گیاهان مرتعی کوهستانی در مقایسه با گرده های باد دوست مثل کاج و ذرت میزان پروتئین کل بیشتر و ارزش تغذیه بالاتری دارند. علاوه بر این هرچه میزان تنوع رنگ گرده های گل خریداری شده بیشتر باشد نشان از تنوع گیاهان گرده زا و کیفیت بیشتر گرده دارد. گرده های گل مراتع کوهستانی که از نهاده های شیمیایی اعم از سم و کود به دور هستند، ازگرده های مزارع کشاورزی _ که سمپاشی میشوند_ برای مصرف ارجحیت دارند. به طور کلی گرده های الوان [چند رنگ] و سالم [عاری از باقی مانده های شیمیایی] که به خوبی فرآوری و انباردای شده باشند برای مصارف انسانی انتخاب بهتری هستند.
هنگام ملاقات با گل ها، کل بدن زبنور عسل _که پوشیده از موهای بسیار ریز است_ توسط ذرات گرده گل پوشانده میشود. زنبورعسل به کمک پاهای خود این گرده ها را از سطح بدن جمع آوری و برای فشرده سازی مقداری مواد بزاقی و شهد گل ها را به آن اضافه میکند. بدین ترتیب یک ترکیب خمیری شکل به دست میآید که به صورت ساچمه های کوچک در سبد گرده ذخیره میشود. وزن هر بار گرده زنبور عسل در حدود ۸ تا ۱۰ میلی گرم است و زنبورعسل برای جمع آوری آن، به طور متوسط باید حدود ۲۰۰ گل را ملاقات کند. در شرایط آب و هوایی خوب و در یک مرتع با تنوع گیاهان گرده زا، حدود ۵۰۰۰ بار گرده توسط زنبورهای چرا گر وارد کندو میشود. به طور متوسط هر کلنی قوی در طول سال ۳۵ کیلوگرم گرده گل جمع آوری میکند که اغلب توسط زنبورهای پرستار داخل کلنی و برای پرورش نوزادان مصرف میشود.
زنبورداران در فصل بهار و تابستان که میزان گرده ی ورودی به کندو زیاد است، اقدام به نصب تله ی گرده گیر در ابتدای ورودی کندو مینمایند. زنبورهای همراه با بار گرده، جهت ورود به کندو بایستی از داخل منافذ تله ی گرده گیر عبور کنند. اندازه این منافذ به قدری است که هنگام عبور زنبورعسل، بار گرده در داخل سینی تله گرده گیر تخلیه و ذخیره میشود. حجم سینی گرده بسته به نوع تله گرده گیر دارد اما به طور متوسط در هر روز حدود ۵۰ گرم گرده گل در آن ذخیره و عصرها توسط زنبورداران تخلیه میگردد. گرده های تازه حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد رطوبت دارند بنابراین برای انبارداری مطلوب و جلوگیری از فساد و رشد قارچ کیک، بایستی میزان رطوبت گرده ها به کمتر از ۸ درصد کاهش یابد. پهن کردن گرده ها روی یک پارچه ی نخی تمیز و سفیدرنگ و به دور از نور مستقیم خورشید برای چند روز باعث کاهش میزان رطوبت گرده ها و نگهداری خواهند شد. برخی از زنبورداران نیز برای حفظ خواص و کیفیت گرده ها از خشک کردن آن اجتناب و گرده ها را به صورت تازه فریز میکنند. البته با توجه به محدودیت های فریز در زنبورستان ها این روش مرسوم نیست. در نهایت گرده های جمع آوری شده در بسته بندی های ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرمیو در ظرف پلاستیکی [پت] با شیشه ای برای فروش عرضه میشوند.
گرده گل یکی از منابع ارزشمند غذایی گیاهی است که میتواند به عنوان مکمل و به منظور افزایش ارزش تغذیه ای آب میوه ها، دسرها، نوشیدنی ها و حتی غذاهای روزانه مورد استفاده قرار گیرد. در نتیجه انتخاب و خرید آگاهانه ی گرده ی با کیفیت بسیار حائز اهمیت است. خرید گرده گل باید از زنبورداران با تجربه که آشنایی کامل به نحوه ی جمع آوری و نگهداری آن دارند و یا شرکت های تخصصی عرضه ی محصولات زنبورعسل انجام شود. در هنگام خرید گرده گل حتما به محل تولید گرده گل توجه داشته باشید و از فروشنده بخواهید اطلاعات دقیق و کاملی از محل تولید گرده به شما ارائه نماید. متأسفانه گرده های گل خارجی که اغلب از کشورهای چین و اسپانیا به صورت قاچاق وارد کشور میشود توسط برخی از فروشگاه های غیر معتبر و به قیمت های معمولا پائین تر عرضه میگردد به هیچ وجه کیفیت و سلامت گرده های گل ایرانی را نداشته و انتخاب خوبی برای خریداران نخواهند بود. تنوع رنگ گرده نشانه کیفیت گرده گل است؛ پس سعی کنید گرده های گل یا حداقل ۵ نوع رنگ مختلف خریداری کنید. در واقع تنوع رنگ گرده گل، نشانه تنوع گیاهان گرده زای مرتع محل استقرار زنبور عسل و یکی از شاخصه های بسیار مهم خرید گرده گل است.گرده های گل تک رنگ [اغلب زرد رنگ] انتخاب خوبی برای مصارف انسانی نیست. گرده های گل کوهستان در مقایسه با گرده های گل مزارع کشاورزی کیفیت و قمیت بالاتری دارند. گرده های گل کوهستان معمولا چند رنگ هستند و از آن جایی که توسط گیاهان دارویی کوهستان تولید شده و عاری از نهاده های شیمیایی اعم از سم و کود هستند، انتخاب بهتری برای خرید خواهند بود. در هنگام خرید سعی کنید چند دانه ی گرده گل را به لحاظ طعم و مزه تست کنید. باید شیرین و خوشمزه و دارای عطر مطلوبی باشند. برخی از گرده های تلخ مزه هستند که طبیعتا برای مصارف روزانه توصیه نمیشوند. گرده گل تازه و با کیفیت بایستی دارای رطوبت مناسب بوده و در هنگام ساییدن با دو انگشت حالت پوردی و نرم پیدا کند. در غیر این صورت میتوان گفت روش فرآوری آن مطلوب نبوده و کیفیت پائینی دارد. در مجموع گرده های باکیفیت معمولا چند رنگ، دارای عطر و مزه مطلوب و عاری از لاشه و پاهای زنبورعسل هستند.
بعد از خرید گرده گل بایستی حتما آن را در ظرف ترجیحا شیشه ای یا ظروف پت با گرید غذایی در داخل یخچال نگهداری کنید. نگهداری گرده گل در دمای اتاق به هیچ وجه توصیه نمیشود. چون این شرایط دمایی، معمولا بعد از چند هفته نوعی آفت بسیار خسارت زا به نام شب پره هندی با تغذیه از گرده گل باعث فساد آن خواهد شد. گرده های گل تازه که رطوبت بالایی داشته باشند نیز در در هوای گرم در معرض کپک زدن و تولید رشته های سفید رنگ قارچ داخل ظرف خواهند بود.
بررس ها حاکی از آن است که گرده گل خشک شده تا یک و نیم سال در دمای اتفاق به لحاظ ویژگی های میکرو بیولوژی و حسی پایدار است و در صورت نگهداری در دمای خشک و خنک و تاریک تا ۲ سال کیفیت خود را حفظ میکند. اما با این حال در یک بررسی مشخص شد که بعد از یک سال خاصیت آنتی اکسیدانی، میزان ویتامین ها و مواد پلی فنولی گرده گل به طور محسوسی کاهش پیدا میکند. نتیجه گیری کلی این که گرده گل بهتر است به صورت تازه در فریزر نگهداری شود و تا حد امکان طی ۶ ماه مصرف شود.
در افرادی که حساسیت به مصرف گرده گل ندارند مصرف روزانه ۳ تا ۵ قاشق چای خوری گرده گل در حدود ۲۰ تا ۴۰ گرم برای بزرگسالان قابل توصیه است. در کودکان و نو جوانان بایستی مقادیر کمتری در حدود ۱ تا ۲ قاشق چای خوری از گرده گل استفاده شود. بهتر است این میزان در سه وعده قبل از غذا مصرف شود. برای مصارف درمانی مداوم روزانه گرده گل به مدت یک تا سه ماه بهترین روش است که میتواند ۲ تا ۴ بار در سال تکرار شود. بهترین زمان مصرف این دوره بین فصل زمستان و بهار یا بین تابستان و پاییز است. افراد دارای بیماری آسم و یا مشکلات آلرژیک بایستی از مصرف گرده گل اجتناب کرده یا حداقل با احتیاط بیشتری مصرف نمایند.
یکی از موارد بسیار مهم در مصرف گرده گل که بایستی حتما مورد توجه قرار گیرد، بررسی وجود حساسیت نسبت به مصرف آن است. در بعضی از افراد مصرف گرده گل باعث ایجاد حساسیت نسبت به مصرف آن است. در بعضی از افراد، مصرف گرده گل باعث ایجاد حساسیت و بروز علائمیهمچون خارش بدن، آب ریزش بینی، عطسه و حتی برخی از علائم شدیدتر میشود. در نتیجه اگر تا کنون گرده گل مصرف نکرده اید نسبت به عدم حساسیت به آن اطمینان حاصل کنید. بدین صورت که ابتدا و در اولین روز مصرف، مقدار کمیاز گرده را مصرف کنید. در صورت عدم ایجاد علائم حساسیت میتوانید در روزهای آتی میزان مصرف را تا یک هفته به یک قاشق چایی خوری در روز افزایش دهید. توجه داشته باشید در صورت بروز علائم حساسیت حتما نسبت به قطع مصرف اقدام کنید. در این شرایط ادامه مصرف و نحوه میزان آن ومنوط به نظر پزشک متخصص خواهد بود. در مورد افراد عادی هیچ گونه حساسیتی به مصرف گرده گل ندارند. میتوان روزانه تا دو قاشق سوپ خوری ۱۰ تا ۳۰ گرم و ترجیحا یک دوره ۳۰ تا ۴۰ روزه گرده گل مصرف نمود.
گرده گل را میتوان به صورت جویدنی و یا جذب دهانی مصرف کرد. به این صورت که چند عدد دانه گرده را در دهان بگذارید تا به خوبی با بزاق دهان مخلوط شود و به آرامیجذب شود. همچنین میتوانید گرده گل را همراه با نوشیدنی ها اعم از شربت عسل، آب میوه ها، و حتی شیر ولرم میل نمایید. استفاده از گرده گل همراه با انواع دسرها، نوشیدنی های سرد و گرم، کیک و غذاهای سلامت محور میتواند ارزش تغذیه ای آن ها را افزایش داده و سلامتی شما را در طولانی مدت تضمین نماید. از مصرف گرده گل تازه و با کیفی غافل نشوید حتی اگر برای یک دوره یک ماهه در فصل بهار!!
بله!! تعدادی از افراد جامعه نسبت به مصرف و حتی استشمام گرده گل حساسیت دارند و در صورت استفاده از آن، علائم آلرژی همچون خارش پوست، آبرزیش بینی، عطسه و در موارد شدیدتر حتی تنگی نفس را تجربه خواهد کرد. این افراد بایستی مصرف گرده گل و یا در مواردی حتی عسل طبیعی را با احتیاط بیشتر یا نظر پزشک متخصص در برنامه غذایی خود قرار دهند. معمولا افرادی که حساسیت فصلی مخصوصا در بهار و موعد گل دهی گیاهان دارند نسبت به گرده گل نیز حساسیت خواهند داشت. در واقع عامل ایجاد کننده حساسیت های فصل بهار نیز همین ذرات گرده گل معلق در هوا هستند.
جهت اطلاع در مورد حساسیت به مصرف گرده گل پیشنهاد میشود در مرحله اول از مقادیر کم همچون چند عدد ساچمه گرده گل شروع نمایید و در صورت عدم حساسیت خاص میتوانید به تدریج میزان مصرف روزانه را افزایش دهید. البته این را به خاطر داشته باشید در صورت مصرف تدریجی گرده گل در بدن شما مصونیت به گرده ایجاد میشود و در صورتی که حساسیت های فصلی به ویژه فصل بهار دارید به این شیوه به تدریج حساسیت خود را کاهش دهید. در صورتی که علائم شدید همچون آبریزش بینی و .. مشاهده کردید حتما مصرف گرده گل را قطع نموده و با پزشک متخصص مشورت کنید.
گرده گل در واقع یک مکمل ورزشی بسیار محبوب، سالم و طبیعی است که میتواند طیف وسیعی از ریز مغذی های ضروری مورد نیاز بدن را در طول فعالیت های سخت و حرفه ای ورزشکاران تامین نماید. اغلب ورزشکارانی که گرده گل را در برنامه غذایی روزانه خود دارند، تایید میکنند که میزان انرژی و استقامت را در طول مدت ورزش افزایش میدهد. دونده های ماراتن، بدنسازان، کشتی گیران و ورزشکارانی که در پروسه عضله سازی هستند و تمرینات استقامتی سنگین انجام میدهند، میتوانند مخلوطی از عسل و ۲۰ تا ۵۰ گرم گرده گل را در برنامه غذایی خود قرار داده و روزانه مصرف کنند. گرده گل با دارا بودن حدود ۳۰ درصد پروتئین که اغلب آنها قابل جذب هستند، یک ترکیب غنی پروتئینی محسوب میشود که به دلیل نداشتن عوارض جانبی و مضرات معمول مکمل های پروتئینی، میتواند جایگزین مناسبی برای آنها باشد. به ورزشکارانی که بابت مصرف مکمل های دارویی نگران هستند، توصیه میشود حتما گرده گل را در کپسول های دارویی ریخته و نیم ساعت قبل از ورزش ۳ تا ۶ عدد یا یک قاشق سوپ خوری و بعد از ورزش نیز جهت کسب انرژی از دست رفته، ۶ تا ۱۲ کپسول و یا یک قاشق غذا خوری گرده گل مصرف نمایید.
امروزه مصرف کننده گان آگاه به سلامتی، ترجیح میدهند که مواد طبیعی و سالم را جایگزین مواد غذایی فرآوری شده نمایند. یک رژیم غذایی سالم بایستی علاوه بر تامین انرژی روزانه، مواد معدنی و ضروری برای رشد و سلامت جسمیو روحی بدن را برآورده نماید. با مصرف روزانه ۵۰ گرم گرده گل سهم عمده ای از ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز رازانه بدن و مصرف روزانه ۱۵ گرم گرده تمامیآمینواسیدهای ضروری بدن به طور کامل تامین میشود.
گرده گل علاوه بر نقش تغذیه ای و مکمل غذایی، در طولانی مدت به جهت تامین ریز مغذی های ضروری بدن از طیف وسیعی از بیماری ها پیشگیری میکندو در واقع میتواند به عنوان یک فرآورده گیاهی سالم و طبیعی اثرات دارویی و درمانی نیز داشته باشد. از مهم ترین اثرات درمانی اثبات شده گرده گل، میتوان به درمان مشکلات پروستات در مردان، درمان آلرژی، کاهش کلسترول و چربی خون، تقویت کننده سیستم عمومیبدن، افزایش دهنده نیروی جسمیو جنسی، ضد کم خونی، اثرات آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی، تنظیم کننده دستگاه گوارش به ویژه روده ها، تنظیم فشار خون، ضد التهاب و درمان پوکی استخوان اشاره کرد. گرده گل به دلیل دارا بودن ویتامین "ب" کمپلکس، ویتامین های دیگر، مواد معدنی، پروتئین ها و مهم تر از آن آنتی اکسیدان های مفید، با مولکول های رادیکال آزاد که به سلول های آسیب میرسانند، مبارزه میکند.